Dokumentacja projektowa – znaczenie i ryzyko błędów
Dokumentacja projektowa jest podstawowym narzędziem prowadzenia inwestycji budowlanej. To w dużej mierze od niej zależy płynność realizacji, bezpieczeństwo konstrukcji, koszty oraz finalna satysfakcja inwestora. Tymczasem na budowach regularnie ujawniają się powtarzalne błędy, które powodują przestoje, konflikty i dodatkowe nakłady finansowe.
Błędy projektowe nie są incydentem – to usterka systemowa wynikająca z presji czasu, braku koordynacji międzybranżowej oraz często braku nadzoru nad mniej doświadczoną kadrą w zespole projektowym.
W ramach cyklu Usterka chciałbym tym razem przedstawić subiektywną ocenę najczęściej występujących błędów projektowych, bazując na własnych doświadczeniach, oraz wskazać rozwiązania, które mogą pomóc je ograniczać.
Najczęstsze błędy projektowe
Oto moja lista pojawiających się cyklicznie w praktyce problemów projektowych:
1. Brak koordynacji międzybranżowej
Niewystarczający nadzór głównego projektanta oraz ograniczona współpraca branż prowadzi do kolizji instalacyjnych i ingerencji w elementy konstrukcyjne. Konsekwencją jest konieczność korekt na etapie realizacji.
2. Niespójność rysunków i opisów technicznych
Różnice między częściami dokumentacji dezorganizują prace i powodują spory interpretacyjne. Utrudniają także uzyskanie jednoznacznych decyzji nadzoru i inwestora.
3. Błędny dobór izolacji
Izolacje termiczne, akustyczne i przeciwwilgociowe muszą współgrać ze sobą i środowiskiem pracy. Nieprawidłowe rozwiązania obniżają trwałość obiektu oraz komfort użytkowania.
4. Nieuwzględnienie przestrzeni instalacyjnych
Zbyt małe przestrzenie w warstwach posadzkowych, przestrzeniach nadsufitowych i ścianach oraz brak przewidzianych skrzyżowań instalacji skutkują kosztownymi i trudnymi korektami na budowie.
5. Brak zarządzania rewizjami dokumentacji
Brak oznaczanych zmian powoduje, że uczestnicy procesu korzystają z niespójnych wersji dokumentacji. To bezpośrednia droga do błędnego wykonawstwa.
6. Brak precyzyjnych danych dotyczących umiejscowienia elementów
Brak wysokości montażowych i odniesień geometrycznych co do ulokowania ważnych elementów budynku jak panele sterujące, gniazda, oprawy oświetleniowe itp. powoduje, że na etapie realizacji czasami prace instalacyjne są korygowane.
7. Niewłaściwe ustalenie poziomu „0”
Błąd tego typu ujawnia się często dopiero na końcu – w postaci nieprawidłowego odwodnienia i zalewania budynków.
8. Pominięcie stabilizacji różnic terenu
Brak murów oporowych przy dużych różnicach rzędnych terenu obniża stateczność nasypów i nawierzchni. Często doprojektowywane są na ostatnią chwilę w fazie realizacji budowy, co wymusza uzyskiwanie decyzji zamiennych do wydanego pozwolenia na budowę.
9. Błędy w określeniu klas ekspozycji betonu
Niedostosowanie betonu do warunków środowiskowych prowadzi do przyspieszonej degradacji i ryzyk konstrukcyjnych.
10. Nieprzemyślany układ warstw przegród
Warstwy projektowane bez pełnej analizy wilgotnościowej i eksploatacyjnej czy znajomości technologi ich wykonania mogą skutkować brakiem możliwości utrzymania koniecznych parametrów technicznych przegród.
11. Brak rozwiązań dylatacyjnych dla konstrukcji i elementów
Nieprawidłowy układ dylatacji lub ich brak powoduje pękanie posadzek, ścian i okładzin, generując roszczenia i dodatkowe koszty napraw.
12. Rozwiązania ppoż. bez walidacji technicznej
Bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe są często bez weryfikacji dostępnych systemów i wymagań montażowych, co uniemożliwia ich prawidłowe wykonanie.
13. Brak konstrukcji wsporczych, wymianów i ryglówek
Nieprojektowane ryglówki i wymiany uniemożliwiają poprawne mocowanie stolarki, fasad i urządzeń instalacji budynkowych.
14. Projektowanie bez rzetelnej inwentaryzacji
Brak wykonania rzetelnej inwentaryzacji istniejącego budynku przed rozpoczęciem projektowania skutkuje kolizjami i nakładami nieprzewidzianymi w harmonogramie czy wycenie prac budowlanych.
15. Brak wiatroizolacji w elewacjach wentylowanych
Prowadzi to do strat energii, degradacji izolacji oraz – w skrajnych przypadkach – do przedostawania się wody do wnętrza budynku.
16. Oddymianie bez zapewnienia napowietrzania
Brak dopływu powietrza uniemożliwia funkcjonowanie systemu oddymiania zgodnie z założeniami.
17. Brak weryfikacji zapotrzebowania wynikające z urządzeń technologicznych
Wymagania dotyczące zasilania, sterowania i serwisowania urządzeń bywają pomijane w dokumentacji, co ujawnia się dopiero przy instalowaniu urządzeń technologicznych.
Wnioski
Błędy projektowe generują znacząco wyższe koszty na budowie niż ich eliminacja na etapie projektowania. W ich ograniczeniu kluczowe jest:
- skuteczna koordynacja międzybranżowa,
- profesjonalne zarządzanie zmianami dokumentacji,
- stała współpraca projektanta z wykonawcą,
- dbałość o rozwój i nadzór nad zespołami projektowymi,
- wykorzystanie narzędzi BIM do analizy kolizji oraz cyfrowej koordynacji,
- uwzględnienie uwarunkowań terenowych i technologicznych na wczesnym etapie.
W kolejnych częściach cyklu Usterka przedstawię konkretne sposoby organizacyjne i techniczne, które pozwalają skutecznie ograniczać liczbę błędów pojawiających się na budowie.
Comments powered by CComment