WSTĘP
BIM, czyli Building Information Modeling, to sposób pracy oparty na cyfrowym modelu budynku, który integruje projekt, wykonawstwo i zarządzanie obiektem. Wciąż wielu fachowców z branży budowlanej utożsamia go wyłącznie z projektowaniem 3D, a to tylko niewielki wycinek tej metodyki.
To nie tylko technologia, ale przede wszystkim metoda koordynacji i zarządzania informacją w budownictwie.
Choć pełne wdrożenie BIM na poziomie wielobranżowego modelowania 3D wymaga zaawansowanych narzędzi i zasobów, to wiele praktycznych elementów tej metodyki można wdrożyć również w małych firmach i na niedużych budowach.
Co zatem można wdrożyć nawet w niewielkiej firmie budowlanej bez skomplikowanej infrastruktury IT?
- Uporządkowane zarządzanie dokumentacją projektową (jedno źródło)
- Spójne nazewnictwo i wersje plików
- Wykorzystanie prostych modeli 3D do koordynacji branżowej
- Rejestrowanie kolizji i zmian w sposób przejrzysty i dostępny dla zespołu
- Cyfrowe harmonogramy powiązane z etapami robót
Niektóre elementy takiego podejścia testujemy w naszej firmie i przynosą bardzo konkretne efekty oraz prowadzą do ciekawych wniosków.
W dalszej części artykułu pokażę, jak krok po kroku zacząć wdrażać podejście BIM w małej firmie -- bez kosztownych licencji i wieloosobowych działów IT, a z realną korzyścią dla organizacji budowy.
Być może my w zespole NEO-BUD idziemy krok dalej, bo wykorzystując bezpłatnie zasoby sztucznej inteligencji oraz niewielki zasób własnej wiedzy dotyczącej podstaw programowania, tworzymy również i własne narzędzia informatyczne pozwalające na ustrukturyzowanie i automatyzację niektórych procesów zarządzania budową.
NA CZYM POLEGA BIM?
W BIM nie rysuje się osobno rzutów, przekrojów czy elewacji. Tworzy się spójny model 3D, w którym każdy element (np. ściana, okno, fundament) to obiekt z przypisaną informacją:
- wymiary,
- materiał,
- producent,
- koszty,
- czas wykonania,
- dane eksploatacyjne itd.
Modele różnych branż (architektura, konstrukcja, instalacje) są zintegrowane i można je wzajemnie analizować pod kątem kolizji czy niezgodności -- co diametralnie redukuje liczbę błędów na budowie.
W BIM każda zmiana jest widoczna dla całego zespołu - nie trzeba szukać najnowszej wersji projektu w mailach. To tzw. jedno „źródło prawdy" (Common Data Environment) -- wszystkie dane są dostępne w jednym, aktualnym miejscu.
Poziomy BIM (tzw. poziomy dojrzałości BIM)
Poziom 0 -- CAD 2D (brak BIM)
- Rysunki płaskie w 2D w formatach PDF/DWG
- Brak współpracy międzybranżowej.
- Komunikacja między stronami (projektant - wykonawca -- inwestor) drogą mailową
Poziom 1 -- CAD 2D/3D z zarządzaniem dokumentacją
- częściowa praca w 3D, ale bez integracji międzybranżowej.
- Zarządzanie plikami i dokumentami na serwerze.
- Brak wspólnego modelu -- każda branża pracuje osobno.
Poziom 2 -- BIM z koordynacją międzybranżową
- Każda branża tworzy własny model 3D, który jest koordynowany z innymi.
- Wspólna platforma do przeglądania modeli (np. CDE -- Common Data Environment).
- Informacje są wymieniane w sposób ustandaryzowany (np. IFC - Industry Foundation Classes).
To najczęściej spotykany poziom wdrożenia BIM obecnie.
Poziom 3 -- BIM zintegrowany (iBIM)
- Jeden, wspólny model współtworzony przez wszystkich uczestników.
- Praca w czasie rzeczywistym na tej samej platformie.
- Pełna integracja kosztów (5D), harmonogramu (4D), zarządzania (6D).
Trudniejszy do osiągnięcia - wymaga dużej organizacji, narzędzi i współpracy kontraktowej (np. IPD - Integrated Project Delivery).
JAK ZAIMPLEMENTOWAĆ METODYKĘ BIM W MAŁEJ FIRMIE LUB NA MNIEJSZE BUDOWY?
Wg mnie początek wdrażania metodyki BIM na budowie nie powinien dotyczyć modelowania 3D, ale porządkowania informacji. Dlatego uważam, że standardy pracy BIM można zaimplementować nawet w małych firmach i na mniejszych budowach.
Moja lista kroków wg ich kolejności poniżej:
1. Ujednolicenie zarządzania dokumentacją
Klucz i pierwszy krok to wg mnie działanie na ujednoliconej dokumentacji.
Taka platforma CDE w wersji mini:
- jedno miejsce na wszystkie projekty (np. dysk sieciowy, OneDrive, Google Drive, Dropbox, czy nawet współdzielony serwer FTP)
- spójne nazwy plików i folderów (dobrze dobrana struktura i nazewnictwo rysunków, ich wersji i dat)
- Jedna lista/spis aktualnych rewizji dokumentacji
Zaleta: Każdy członek zespołu łatwo odnajduje potrzebne pliki i zminimalizowane jest ryzyko, że ktokolwiek pracuje na nieaktualnych rysunkach.
2. Rejestr zmian i kolizji
W mniejszej firmie i na mniejszych budowach wystarczy nawet współdzielony plik w formie arkusza kalkulacyjnego, gdzie w uporządkowany sposób prowadzimy taki spis.
Przy dalszym rozwoju można wdrożyć do tego dedykowane programy, albo tak jak w naszym zespole, stworzyć własne oprogramowanie oparte na bazie danych, gdzie możemy:
- zaczytać poszczególne wybrane rzuty i przekroje wraz z planem zagospodarowania
- na rysunkach zaznaczać lokalizacje kolizji/usterek
- dodawać dodatkowe ważne informacje dotyczące statusu, dat, opisów
- przypisywać odpowiedzialne osoby
- dodawać zdjęcia
- zarządzać automatyzacją powiadomień
Zaleta: Wspólna baza danych, historia zdarzeń, szybsze usuwanie problemów, kolizje lub usterki nie są pomijane
3. Rejestr akceptacji materiałów
W prostszej wersji mogą być to karty materiałowe na współdzielonym dysku, wymieniane mailowo.
Przy dalszym rozwoju, tak jak u nas w Neo-Bud, można wdrożyć aplikację webową do zarządzania online w czasie rzeczywistym dla wszystkich decyzyjnych uczestników budowy.
Zaleta: Szybsza akceptacja materiałów, wszystko w jednym miejscu dostępne w dowolnym momencie dla każdej zainteresowanej osoby z zespołu koordynującego budowę (inwestor -- wykonawca -- inspektorzy), brak zapychania skrzynek mailowych pojemnymi załącznikami, cała historia statusu akceptacji, brak ryzyka pominięcia poinformowania, którejś z decyzyjnych osób poprzez niezałączenie jej do maila
4. Cyfrowe harmonogramy i zarządzanie postępem zadań na budowie
Na starcie może to być harmonogram na współdzielonym dysku lub pliku współdzielonym, np. arkuszu Google Sheets.
Dalej - np. wspólne zarządzanie budową w programach typu Asana, Trello itp.
Zaleta: Aktualny status zaawansowania budowy i realizacji poszczególnych jej procesów. Minimalizowanie ryzyka opóźnień, a w konsekwencji możliwość automatyzacji powiadomień o zagrożeniach.
5. Proste modele 3D do koordynacji
Nie trzeba od razu inwestować tysięcy złotych w modele w Revicie czy innym oprogramowaniu.
Na starcie można używać darmowych przeglądarek plików IFC lub programów typu open source, jak Blender, do modelowania 3D.
Takie rozwiązania na początku można stosować np. do analizy konkretnych przypadków przy bardziej skomplikowanej geometrii, by przeanalizować potencjalne kolizje w sytuacjach, gdy dla wyobraźni 3D kierownika lub projektanta to już za dużo.
Zalety: wyłapanie niektórych kolizji na etapie, zanim rozpoczniemy budowę. Usuwanie takich kolizji może być kosztowne.
6. Automatyzacja i użycie AI
Gdy mamy uporządkowane dane i ustandaryzowane procesy, możemy zaimplementować rozwiązania automatyzacyjne do np.:
- cyklicznych powiadomień
- automatycznych zapytań ofertowych i zwiększenia ich skuteczności poprzez powtórzenia
- automatycznego zestawiania raportów na podstawie wprowadzanych cyklicznie danych
Natomiast AI możemy wykorzystać do:
- pomocy w generowaniu checklist
- porządkowania danych
- tworzenia struktury wstępnej dokumentów
- pobierania danych z wewnętrznej bazy dokumentów
- lepszego wyszukiwania informacji w naszej bazie danych
- i wielu innych
Czy to już BIM, czy tylko zwiększenie porządku i standaryzacja procesu budowy?
Idea takiego wdrożenia to nie chwalenie się nowoczesnością, tylko cykliczne poprawianie własnych wewnętrznych procesów w firmach i na budowach.
Nie chodzi o to, by wystawiać sobie laurkę, ale by budować mądrzej.
Niech wdrożenie standardów BIM nie będzie na pokaz, prowadzące do zakopania się w nadmiarze procesów, nad którymi nie będziemy w stanie zapanować, ale niech służy uporządkowaniu tego, co dziś nie działa dobrze.
Nie chodzi o to, żeby robić wielobranżowe modele 3D dla małego magazynu czy biura.
Chodzi o to, aby:
- informacje były uporządkowane,
- zespół pracował na aktualnych danych,
- kolizje były wykrywane wcześniej,
- błędy były eliminowane systemowo,
- proces działał przewidywalnie.
I to jest możliwe nawet w kilkuosobowej firmie.
BIM jest rozwiązaniem dla firm, które chcą budować mądrzej.
I nie chodzi o modele 3D, ale o:
- organizację informacji,
- przewidywalność procesu,
- lepszą komunikację,
- jakość wykonania,
- mniejszą liczbę błędów.
Można zacząć małymi krokami, niskim kosztem i bez rewolucji w organizacji.
Najważniejsze:
Jeśli wdrożymy choćby podstawy porządkowania informacji, to już jest krok w stronę BIM.
BIM to nie oprogramowanie.
BIM to sposób myślenia o budowie.
Comments powered by CComment