Wprowadzenie - rewolucja informacyjna w budownictwie
Rewolucja informacyjna, wciąż rosnące możliwości dostępu do wielu narzędzi oraz wiedzy powodują, że cały segment usług inżynierskich ma szansę rozwijać się w sposób nieliniowy. Dotyczy to także branży budowlanej.
Dzięki ogromnej bazie wiedzy, jaką daje nam literatura, bazy artykułów w internecie, niewyczerpany wręcz panel szkoleń branżowych organizowany m.in. przez producentów systemów i materiałów budowlanych, mamy możliwość ciągłego doskonalenia wiedzy i budowania pozycji eksperta praktycznie w każdej wąskiej wybranej dziedzinie nauk inżynierskich.
Rewolucja ta przyniosła także i udostępniła nam szereg rozwiązań napędzanych sztuczną inteligencją, które przy właściwym zastosowaniu mogą zarówno uprościć nam pracę inżyniera na budowie, eliminując wiele powtarzalnych schematycznych zajęć, jak i mocno rozwinąć zasób narzędzi do efektywnej pracy.
Chciałbym w tym artykule, jako osoba, która przez 20 lat pełni na budowach różne funkcje techniczne od inżyniera budowy, majstra, kierownika budowy, czy inspektora nadzoru, pokazać, jak można efektywnie i mądrze korzystać z rozwiązań sztucznej inteligencji. Dodatkowo będę próbował wskazać też zagrożenia i błędy, z jakimi możemy się zetknąć.
Na początku chciałbym wskazać ogrom możliwości, a w dalszej części pokazać narzędzia, z których ja osobiście korzystam, tworząc jakby mój subiektywny ranking.
Rodzaje rozwiązań AI dla inżyniera budowlanego
Rodzaje rozwiązań z użyciem sztucznej inteligencji możliwe do zaimplementowania w pracy inżyniera budowlanego to:
1. Narzędzia przetwarzania języka naturalnego (NLP)
Środowiska oparte na wytrenowanych modelach językowych (LLM = Large Language Model), pozwalające m.in. na tworzenie tekstów, analizę dokumentów, streszczenia: 🔸 ChatGPT, Deepseek, Gemini, Grok, PLLUM (PL)
2. Narzędzia do generowania obrazów
Rozwiązania do tworzenia grafik, schematów, wizualizacji koncepcyjnych na podstawie opisu tekstowego: 🔸 Midjourney, DALL·E, Stable Diffusion, Canva, Leonardo AI
3. Narzędzia do rozpoznawania obrazu
Wykrywają elementy na zdjęciach, analizują postęp prac lub odchylenia od projektu oraz tworzą bazę do projektowania: 🔸 OpenSpace, Pix4D, ClearEdge3D
4. Narzędzia do wsparcia przy generowaniu rysunków projektowych
Automatyzacja tworzenia układów pomieszczeń, instalacji lub wariantów architektury: 🔸 ArkDesign, TestFit, Coohom, Hypar
5. Narzędzia do wsparcia przy programowaniu
Asystenci kodu oraz AI wspierające tworzenie skryptów i automatyzacji (np. do Excela, harmonogramów, baz danych): 🔸 GitHub Copilot, Cursor.ai, CodeWhisperer, Codeium
6. Narzędzia do wsparcia w zarządzaniu projektami
Usprawniają harmonogramowanie, kontrolę budżetu, wykrywanie ryzyk i odchyleń: 🔸 Asana, ClickUp, Tana AI, ALICE Technologies, nPlan, BricksApp, Buildr
7. Asystenci AI (tekstowi i głosowi)
Wspomagają pracę codzienną – od pisania maili, przez raporty po listy kontrolne: 🔸 Notion AI, Otter.ai, ChatGPT Voice, Microsoft Copilot
8. Rozwiązania do tworzenia wykresów i analiz danych
Analiza kosztów, zużycia materiałów, porównania planu z wykonaniem: 🔸 Power BI z Copilotem, Tableau AI, Google Sheets + AI dodatek, Excel + Python (pandas, matplotlib)
9. Programy do podsumowywania i sporządzania notatek ze spotkań i narad
Transkrypcje rozmów, streszczenia spotkań, automatyczne podziałki tematów: 🔸 Otter.ai, Fireflies.ai, Notta, Sembly.ai
10. Narzędzia do przetwarzania dokumentów (OCR i analiza danych)
Automatyczne zaczytywanie danych z faktur, skanów umów, rysunków: 🔸 Rossum, Klakson OCR, FineReader, Docsumo
11. Zaimplementowane moduły do wsparcia BIM
AI analizujące modele 3D pod kątem kolizji, kosztów, harmonogramu lub bezpieczeństwa: 🔸 Autodesk Construction Cloud (AI tools), Revit z Dynamo AI, Navisworks z pluginami AI, BIM 360 z Insight AI
12. Analizy efektywności energetycznej budynków
Pomoc przy projektowaniu i optymalizowaniu zużycia energii w budynkach: 🔸 Cove.Tool, Sefaira
Lista ta nie jest pełna i tylko w kreatywności ludzi jest limit przykładów wykorzystania AI w pracy inżynierskiej.
Mój prywatny ranking narzędzi AI w pracy inżyniera
Mój prywatny ranking zastosowań AI w pracy inżyniera kształtuje się trochę inaczej. Wynika to z dwóch faktów: pierwszego – pełniąc role związane głównie z wykonawstwem, nadzorem realizacji budów i kontraktacją inwestycji, korzystam przede wszystkim z narzędzi, które mogą realnie skrócić czas mojej pracy i uprościć powtarzalne czynności. Drugiego – mnogość rozwiązań jest tak duża i ilość ich rozwija się wręcz w skali logarytmicznej, więc nawet będąc zainteresowany ciągłym rozwojem, nie jestem realnie w stanie nadążyć nad zmianami w tym aspekcie.
Jako inżynier mam następujący ranking aplikacji i rozwiązań, z których korzystam:
Nr 1 – Narzędzia przetwarzania języka (LLM)
Tutaj używam równolegle kilku rozwiązań: ChatGPT w wersji 4.0, DeepSeek R1, Gemini 2.5 Flash, Grok 3.
Narzędzia te służą mi zarówno do wyszukiwania informacji fachowych, sporządzania krótkich podsumowań, formatek dokumentów, konsultacji rozwiązań, inspiracji, rozwiązywania problemów technicznych lub uzyskiwania instrukcji posługiwania się programami.
Zazwyczaj przy kwestiach wymagających większej wiarygodności odpowiedzi sprawdzam krzyżowo, korzystając z dwóch lub trzech narzędzi równolegle, tak aby zminimalizować ryzyko błędów halucynacji, którym obarczone są te środowiska.
Nr 2 – Moduł AI w programie Asana
Dzięki temu dodatkowi uzyskuję szybszą odpowiedź dotyczącą problemów z obsługą tego środowiska. Generuję szablony do nowych projektów, wprowadzam działania automatyzujące prace, analizuję dane dotyczące bieżących projektów.
Nr 3 – Cursor AI
Jest to aplikacja do programowania. Być może dziwne wyda się większości inżynierów budownictwa, a nie informatyki, że współczesny kierownik budowy czy kierownik projektu programuje. To właśnie dzięki sztucznej inteligencji pułap wejścia jest znacznie niższy. W zasadzie nie znając praktycznie języka programowania, a mając jedynie podstawy, jestem w stanie tworzyć wiele przydatnych aplikacji do mojej pracy.
Wszystko to po prostu rozmawiając z chat-botem zaimplementowanym w programie, wydając mu polecenia dotyczące zasad działania oraz poprawy kodu i funkcji w określonych fragmentach i plikach tworzonych własnych narzędzi.
Dodatkową zaletą tego działania jest fakt, że otrzymuję całkowicie zindywidualizowane aplikacje, które działają dokładnie tak, jakie są moje i mojego zespołu oczekiwania, a wynik generowany jest bardzo szybko.
Korzyści z Cursor AI nad standardowymi LLM
Przewagą Cursora AI nad generowaniem kodu za pomocą narzędzi LLM (które też takie możliwości posiadają) jest fakt, że program tworzy mi od razu całą strukturę nowego programu, aktualizuje odpowiednie pliki i powiązania między nimi. Jest to bardzo ważne przy okazji bardziej rozbudowanych implementacji, pozwala na korzystanie z gotowych framework-ów oraz prowadzi użytkownika w bardziej uporządkowany sposób do uzyskania gotowego narzędzia pracy.
Praktyczne aplikacje stworzone z zespołem
Wraz z moim zespołem stworzyliśmy już kilka naprawdę przydatnych programów, w tym:
- Program do zarządzania usterkami na zaczytanych planach rysunkowych z danego projektu. Pozwala on na bardziej efektywne rejestrowanie usterek i problemów na budowie, automatyzację wysyłki zgłoszeń, bieżący podgląd statusów, automatyczne generowanie zestawień dla danych podwykonawców itp.
- Program do akceptacji materiałów i rozwiązań pozwalający na współpracę online z inwestorem i inspektorami, który generuje gotowe zatwierdzone już karty materiałowe po przejściu całego procesu, co znacznie przyspiesza działania całego zespołu odpowiedzialnego za proces budowy.
- Aplikacja webowa do samodzielnego uzyskiwania ofert budżetowych na poszczególne rodzaje budynków przez potencjalnych inwestorów odwiedzających naszą stronę internetową https://neo-bud.com.pl/kalkulator. Dzięki temu zainteresowana osoba jest w stanie sama, znając podstawowe parametry oczekiwanego budynku, uzyskać przybliżony koszt inwestycji. Jest to ogromna oszczędność czasu zarówno dla naszego zespołu przygotowania ofert, jak i dla samego potencjalnego inwestora szukającego poziomu budżetowego swojej przyszłej budowy.
- Program do generowania szablonu kosztorysów budowlanych. Na podstawie kilku kroków uzyskujemy przygotowaną już formatkę oferty w pliku xls do dalszej obróbki. Program sam zaczytuje ceny jednostkowe pozycji kosztowych z naszej bazy danych. Aktualnie pracujemy nad rozwojem programu tak, aby część pracy związanej z przedmiarowaniem głównych ilości inwestycji była wykonywana też w sposób półautomatyczny. Zakładamy, że dzięki temu oferty, których przygotowanie często zabierało nam ponad tydzień, będziemy w stanie przygotowywać w ciągu kilku godzin.
- Aplikacja do podstawowych obliczeń ciężaru kratownic konstrukcji stalowej na podstawie zakładanych obciążeń. Pozwala na szybkie szacowanie całkowitej wagi konstrukcji danej hali, a co za tym idzie, dość precyzyjne szacowanie kosztu wykonania.
- Drobne narzędzia do generowania zestawień, obliczenia ilości prętów zbrojeniowych do zamówień, generowania prostych harmonogramów w xls, obliczenia ryzyka w projektach przy użyciu np. metody Monte Carlo itp.
Jeszcze 2–3 lata temu nie wyobrażałem sobie, jak bardzo można usprawnić pracę dzięki tym technologiom. Jest to ogromny skok w działaniu, podnoszeniu efektywności zespołu czy szans na przesunięcie zaangażowania czasu nad tematami rzeczywiście wymagającymi skupionej uwagi. Skraca przy tym czas poświęcany na koncentrację na wielu powtarzalnych mozolnych czynnościach, które są równie konieczne w realizacji, ale nie wymagają pełnego zaangażowania umysłu.
Nr 4 – Asystenci AI głosowi
ChatGPT Voice, Gemini
W zasadzie można by bez większego błędu stwierdzić, że to jest tożsame środowisko co LLM, z tym że sposób używania jest odmienny.
Z tych dwóch narzędzi korzystam zazwyczaj w terenie, w samochodzie w trakcie przemieszczania się. Rozwiązanie to pozwala mi przede wszystkim na edukację poprzez dyskusję z indywidualnym asystentem na różne interesujące mnie tematy, w których planuję się rozwinąć.
Nr 5 – Narzędzia do generowania obrazów
Sora, Leonardo AI
Z tego typu narzędzi korzystam rzadko, tylko gdy potrzebna mi jest jakaś sugestywna grafika do artykułu, raportu czy innego dokumentu. Nie są to jeszcze programy doskonałe, ale przy odpowiednim sprecyzowaniu poleceń można uzyskać coś na tyle satysfakcjonującego, że może doskonale dopełnić nasz dokument. Trzeba przy tym dodać, że takie efekty możliwe dla nas inżynierów, a nie grafików, były wcześniej tylko przy współpracy z profesjonalnymi grafikami.
Nr 6 – Indywidualne chatboty
Np. CustomGPT
To wytrenowane na konkretnym rodzaju danych asystenci LLM, które potrafią znacznie precyzyjniej odpowiadać na pytania związane z konkretnego zakresu wiedzy i z mniejszym prawdopodobieństwem halucynacji w tej dziedzinie.
Zasady bezpieczeństwa i najlepsze praktyki
Podsumowując, korzystanie z przeróżnych narzędzi sztucznej inteligencji w dzisiejszych czasach to konieczność. Jeśli jesteś inżynierem budownictwa, dostosuj zakres środowisk, na których chcesz działać, do Twoich indywidualnych potrzeb. Zastanów się, w jakich pracach możesz wykorzystać poszczególne programy i dzięki którym uzyskasz największe usprawnienie.
Pamiętaj również o zagrożeniach i kilku następujących zasadach:
1. Sprawdzaj dane wejściowe – „śmieci na wejściu = śmieci na wyjściu"
Jeśli AI otrzyma błędne, niekompletne lub niedopasowane dane – wygeneruje sensownie brzmiący, ale fałszywy wynik.
2. AI nie rozumie praw fizyki – tylko je imituje
Nawet najlepszy model AI (np. LLM) nie myśli jak inżynier – podaje wyniki oparte na statystyce, nie analizie fizycznej.
3. Zrozum, z jakiego typu AI korzystasz
| Rodzaj AI | Co robi? | Na co uważać? |
|---|---|---|
| LLM (np. ChatGPT) | Generuje teksty, kod, streszczenia | Halucynacje, brak wiedzy specjalistycznej |
| AI OCR (np. Rossum) | Przetwarza dokumenty | Błędy odczytu pól i nagłówków |
| AI z BIM / symulacjami | Przewiduje wyniki, optymalizuje | Błędne modele wejściowe lub warunki |
4. Zawsze miej „czynnik ludzki" – nie deleguj decyzji na ślepo
AI może wspierać, ale to Ty odpowiadasz za decyzję techniczną, wycenę, harmonogram czy dokumentację.
5. Uważaj na dane wrażliwe i RODO
Wysyłając dokumenty do AI (zwłaszcza chmurowego), nie przesyłaj danych osobowych, finansowych ani projektów z klauzulą poufności.
6. Weryfikuj źródła wiedzy – AI może wymyślać cytaty i normy
Zwłaszcza w tekstach technicznych: AI może podawać nieistniejące przepisy, normy lub cytaty.
7. AI to narzędzie, nie magiczne rozwiązanie
Traktuj AI jak kalkulator z turbo podpowiedziami, a nie jak „zastępstwo specjalisty".
Podsumowanie – złota zasada inżyniera
„Zawsze sprawdzaj. AI pomaga, ale nie ponosi odpowiedzialności."
Jeśli masz doświadczenia z wykorzystaniem narzędzi AI w pracy inżyniera, dodaj komentarz, napisz swoje sugestie, podziel się wrażeniami. Chętnie rozwinę temat w dyskusję.
Comments powered by CComment